Belgisch paviljoen op architectuurbiënnale in Venetië open voor het publiek

Building Biospheres

Op initiatief van de Vlaamse Gemeenschap en in opdracht van het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) presenteert curator en landschapsarchitect Bas Smets in samenwerking met neurobioloog Stefano Mancuso in het Belgische paviljoen ‘Building Biospheres’. De tentoonstelling onderzoekt hoe de natuurlijke intelligentie van planten kan worden gebruikt om een binnenklimaat te produceren. Gedurende zes maanden zal het paviljoen dienen als prototype voor dit innovatieve onderzoek.

Hoe kan architectuur verder ontwikkelen onder invloed van natuurlijke intelligentie? Met hun tentoonstellingsconcept Building Biospheres onderzoeken Smets en Mancuso een nieuwe relatie tussen natuur en architectuur. Building Biospheres stelt voor om gebouwen te beschouwen als kunstmatige ruimtes waarin planten een verkoelend microklimaat kunnen produceren en het gebouw actief aansturen wat betreft beregening, ventilatie en belichting. Door gebruik te maken van de nieuwste inzichten in de intelligentie van planten, onderzoekt het project wat dit kan betekenen voor de ontwikkeling van de architectuur.

VAi -

Michiel de Cleene -

Michiel de Cleene -

Writing Architecture from Flanders and Beyond

Op de eerste dag van de Biënnale Architettura 2025 in Venetië presenteert het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) niet enkel de catalogus Building Biospheres, maar ook een dwarsdoorsnede van architectuurpublicaties uit zijn thuisregio en directe buurlanden. De hele dag presenteren het VAi en partnerinstellingen hun recente titels. Samen bieden ze een blik op een rijke architectuurcultuur uit een klein maar levendig hoekje van Europa.

VAi -

Ontwerpers in dialoog met Building Biospheres

In de zijruimtes van Building Biospheres onderzoeken vier ontwerpteams de architecturale implicaties van natuurlijke intelligentie. De voorstellen gaan uit van de hypothese die het prototype, centraal in het Belgische Paviljoen, inhoudt: dat planten het binnenklimaat aansturen. Van daaruit verkennen ze hoe bestaande en nieuwe architecturen daarop in de toekomst zouden kunnen inspelen. De fundamentele verhouding tussen architectuur en gebruiker wordt immers op de helling gezet. Architectuur staat niet langer primair in verhouding tot haar menselijke gebruiker, mikkend op een zo stabiel mogelijk klimaat via richtwaarden die de statistische gemiddelden voor menselijk comfort verbeelden. In plaats daarvan ontstaat een dynamische driehoeksverhouding tussen architectuur en haar gebruikers, zowel menselijk als niet-menselijk. Gezamenlijk vormen zij binnen de hypothese van Building Biospheres een actieve gemeenschap, in voortdurende wisselwerking met het klimaat en de fysieke omgeving, binnen en buiten en tussenin.

Building Biospheres by Bureau Bas Smets with Stefano Mancuso, Flanders Architecture Institute 2025

Michiel de Cleene - Building Biospheres by Bureau Bas Smets with Stefano Mancuso, Flanders Architecture Institute 2025

De ontwerpteams

• Elmēs is een in Brussel gevestigd architectuurbureau dat zich bezighoudt met doelgerichte projecten en daarbij de frictieuze relatie tussen architectuur en de vele lagen van de werkelijkheid vastlegt. Het bureau is in 2020 opgericht door Vinh Linh, Thomas Mertens en Jochen Schamelhout.
• Maud Gerard Goossens (zelfstandig architect) en Henri Uijtterhaegen (BC architects & studies) geven beide les aan de KU Leuven. Vanuit verschillende invalshoeken, maar met een gedeeld enthousiasme en zin voor experiment, zoeken Maud en Henri naar nieuwe inzichten binnen het brede architectuurveld. Dit dankzij linken over de vakgebieden heen. Op een nederige en onbevangen manier streven ze via architectuur naar een meerwaarde voor onze leefomgeving.
• Panta is een multidisciplinaire praktijk met een focus op architectuur, meubel en industrieel ontwerp. Voor ieder project of object wordt er ingezet op een open en duurzame relatie tussen gebruiker en artefact. Panta werd opgericht door Stefaan Jamaer en is sinds 2022 gevestigd in Brussel.
• Lisa Mandelartz Schenk is verbonden aan de leerstoel Huisvesting van de RWTH Aachen University. Ze studeerde Kunstgeschiedenis en Sociale Wetenschappen in Bazel en Monumenten- en Landschapszorg in Antwerpen. Steven Schenk doceert aan de KU Leuven en werkt er tegelijkertijd aan een doctoraat. Hij studeerde Architectuur aan de Universiteit van Antwerpen, de Accademia di Architettura in Mendrisio en de ETH Zürich. Hun werk richt zich op humane en betoverende aspecten van architectuur, met een interesse in de alchemie van ruimte, constructie en materialen.

Vanaf 10 mei is de Biennale Architettura open voor het publiek. Ze loopt nog tot 23 november 2025.